Y SABOTH A GORFFWYS

MYFYRDOD

Pan o’n i'n blentyn, roedd gen i ffrogiau dydd Sul. Byddwn yn eu gosod allan nos Sadwrn, a ro’n yn gwybod mai yfory oedd y Sul. Gyda hynny daeth gorffwys. Yn y bore mynychais yr ysgol Sul gyda fy mrodyr a chwiorydd. Drwy gydol y prynhawn, byddai fy rhieni yn treulio amser gyda ni. Fe wnaethon ni chwarae gyda'n gilydd, creu cerddoriaeth, neu fynd i heicio. Heddiw, dw i’n ddiacones, a dw i’n dal i wisgo ffrog arbennig ar y Sul.

Mae Iddewon hynafol a Christnogion wedi gwybod am yr egwyddor o orffwys ac oedi ar y Saboth ers miloedd o flynyddoedd. Mae'n tarddu o stori'r greadigaeth pan orffwysodd Duw ar y seithfed diwrnod ar ôl chwe diwrnod o greu. Ers atgyfodiad Iesu, mae’r diwrnod ar ôl y Saboth yn diffinio rhythm bywyd ar gyfer y gymuned Gristnogol oedd yn dod i’r amlwg. Y diwrnod hwnnw, daethon nhw at ei gilydd i addoli a chymdeithasu.

Rhoddodd Duw ddiwrnod o orffwys inni - y Sul - fel ymyriad defnyddiol i’n bywydau prysur a’n diwylliant. Nid yw diwrnod y gorffwys yn rhwym i un diwrnod penodol o'r wythnos, ond dylid ei wahaniaethu oddi wrth y dyddiau eraill. Mae'r Saboth yn ein hatgoffa bod ein gwerth fel bodau dynol yn seiliedig ar fwy na dim ond ein cyflawniadau. Yn briodol iawn dwedodd y meddyg a’r diwinydd Albert Schweitzer: “Pan fydd eich enaid yn brin o ddydd Sul, bydd yn gwywo.”

Dŷn ni’n penderfynu drosom ein hunain pan fyddwn yn cynnal y diwrnod hwnnw o orffwys. Mae'n cymryd amser i lonyddu. Os bydda i’n arllwys dŵr budr i mewn i wydr, bydd y baw yn setlo ar ôl peth amser a bydd y dŵr yn troi’n glir. Mae wedi dod o hyd i lonyddwch. Pan fyddwn yn chwilio am orffwys mewn distawrwydd, bydd ein heneidiau yn ffeindio llonyddwch hefyd. Bydd llawer o'n meddyliau dyfnaf yn dod i'r wyneb, meddyliau y gallwn eu dwyn at Dduw.

Bob dydd dw i'n neilltuo hanner awr yn ymwybodol. Dw i'n mynd i le nad oes unrhyw darfu arnaf. Dw i'n dod gerbron Duw, gerbron Iesu, yn union fel yr wyf. Mae'n fy nisgwyl i. Dw i'n troi fy sylw at i mewn, at fy anadlu, ac yna dw i'n troi fy sylw at fy meddyliau a'm hemosiynau. Beth bynnag sy'n fy symud, dw i'n dod o'i flaen gyda phob anadl newydd. Gad fynd a gad i Dduw. Dw i'n cymryd fy amser ac yn gorffen gyda gweddi o ddiolch.

Gwahoddodd Iesu i’w ddisgyblion: "Gadewch i ni fynd i ffwrdd i rywle tawel i chi gael gorffwys.." (Marc 6:31a) Nawr, mae e’n ein gwahodd ninnau i wneud yr un peth.

CWESTIYNAU I FYFYRIO ARNYN NHW

• Beth sy’n fy nghadw rhag cymryd amser i ffeindio tawelwch a gorffwys?


• Ydw i'n meiddio ystyried treulio diwrnod heb newyddion na ffôn?


• Mae Duw wedi bendithio a sancteiddio'r seithfed dydd. Ydw i'n dal i ystyried y Sul yn sanctaidd? Ydw i'n teimlo ei fendith dros y Sul?

TESTUNAU GWEDDI

• Dŷn ni’n gweddïo am ras i oresgyn ein hofn o dawelwch ac i allu jyst bod.


• Dŷn ni’n gweddïo am y dyhead yn ein calonnau i bresenoldeb Duw aros yn fyw a’n bod yn neilltuo amser ar ei gyfer yn ein bywyd bob dydd.


• Dŷn ni’n gweddïo am y pethau anesboniadwy sy’n dod i’r wyneb o ddyfnderoedd ein calonnau pan fyddwn yn tawelu. Dŷn ni’n gweddïo na fyddwn yn eu hanwybyddu ond yn meiddio eu cydnabod gerbron Duw.
  
• Dŷn ni’n gweddïo am ddoethineb ac amddiffyniad ar gyfer yr eiliadau mewn distawrwydd pan gawn ein cyffroi gan Air Duw.


• Dŷn ni’n gweddïo dros eglwysi a chapeli, mannau gorffwys, i fod yn fannau lle mae pobl yn clywed Gair Duw.


• Dŷn ni’n gweddïo dros y rhai sy'n teimlo eu bod wedi'u llethu gan waith a chyfrifoldebau ac yn methu â gadael y pwysau hynny ar ôl.

AWGRYM GWEDDI

Dyma fi ger dy fron di, Dduw, yn union fel yr wyf: wedi gorffwys neu dan straen, yn wag ac wedi sychu, neu wedi fy llenwi â diolchgarwch, yn llawn hiraeth, neu heb unrhyw bersbectif.

Duw, Ti yw ffynhonnell bywyd. Tyrd â'th allu sy’n adnewyddu. Pura fi, iachâ fi, fel y gallaf ddod yn berson y gwnaethost fi i fod. Amen.

Y Chwaer Lydia Schranz, Deacones a Chaplan, Y Swistir.