Het risico van genade

"...Maar als het zout niet meer zout is, waarmee kun je het dan nog zout maken?..." (Matteüs 5:13b, BB).

Het wetticisme dat onze traditionele kerken jarenlang lam legde, werd ten slotte door haar eigen kinderen aan de kaak gesteld. In boeken gebruikten sommige schrijvers hun pennen als fileermessen, zoals Jan Wolkers en Maarten ’t Hart. Anderen, zoals Gerard Reve, Geert Mak en Jan Siebelink waren milder, maar ze konden in de erfenis die de kerk ons naliet geen van allen veel genade blootleggen.

De vraag is of evangelische kerken meer genade voortbrengen. Waar de zekerheid van het geloof afhankelijk wordt gesteld van een leven zonder zonde, doet wetticisme al gauw weer z’n intrede. En manipulatie. Want wie bepaalt dan of je ‘erbij mag horen’? Juist: degene die de regels stelt.

Als er geen genade opklinkt in onze kerken, hebben zondaars er niks te zoeken. Die zie je dan ook weinig, al onze pogingen van ‘laagdrempelige diensten’ ten spijt. Ze blijven onverschillig voor een kerk die slechts moraliseert. En jongeren lopen weg, ondanks alles wat er voor hen gecreëerd wordt, want die voelen zich in een systeem van wetten, regels en sociale controle al snel buitengesloten en verworpen.

Genade lijkt ook lastig. Je geeft de controle uit handen als je daar radicaal in wil zijn. Toch heeft de geschiedenis geleerd dat alleen het evangelie van genade zoveel invloed heeft dat het mensen aantrekt en verandert.

Wie is bereid het evangelie van genade opnieuw te doordenken, te doorleven en uit te dragen? Het is duidelijk dat de kerk pas aan kracht zal winnen als zij het risico van genade aandurft.